خشکسالی و کاهش بارشها استان همدان را با چالش جدی آب رو به رو کرده است.
در شرایطی که این روزها خشکسالی و کاهش بارندگی مسئولان سعی دارند با قطعی های روزانه که اعلام کرده اند ممکن است تا ۲۰ ساعت در روز هم ادامه داشته باشد به نوعی کمبود آب شرب در همدان را مدیریت کنند اما نکته قابل تامل در بحران آب همدان این است که تنها چهار درصد از آب این استان مصرف شرب و ۲ درصد در صنعت استفاده می شود بنا بر این حجم قابل توجهی از آن یعنی حدود ۹۴ درصد مصرف بخش کشاورزی است.
کشاورزی در استان همدان با اینکه سهم تولید بالایی را در سطح کشور دارد اما همچنان بی برنامه است و هنوز که هنوز است محصولات پر آب بری چون هندوانه و سیب زمینی در مزارع استان کشت می شود که به شدت تهدید کننده منابع و ذخایر آبی می باشد.
بی توجهی به تغییر الگوی کشت همدان را تشنه کرد
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان گفت: مصرف اصلی و پر آب همدان در بخش کشاورزی است که باوجود هشدارها و تذکرات داده شده کشاورزان و باغداران نسبت به آن بی توجه هستند و همچنان بر اساس اقلیم گذشته همدان کشت می کنند.
فرهاد بختیاریفر با بیان اینکه همدان در حال حاضر نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد کاهش بارندگی را تجربه می کند اظهار داشت: بحران آب دامنگیر همدان شده است و در حال حاضر چون شرایط برای آب گیری از تالوار فراهم نیست از طرح های ضربتی و موقت برای تامین آب شرب استان استفاده می شود که در این راستا تعدادی از چاه های اجاره ای و منطقه آق حصار را وارد مدار کرده ایم.
وی تاکید کرد: مصرف آب در بخش کشاورزی به قدری در استان بالا رفته که برای تامین مصرف خانوار و آب شرب همدان را با مشکلات اساسی مواجه کرده است بر این اساس نیاز است تا کارشناسان جهاد کشاورزی اصلاح الگوی کشت را به یک ضرورت اجرایی و اصلی در بخش کشاورزی استان تبدیل کنند.
بختیاری درخصوص وضعیت آب کنونی استان همدان هشدار داد و گفت: امروز اگر در مدیریت این بحران کوتاهی شود همین مقدار آبی هم که وجود دارد ممکن است از دست برود به همین علت باید جدی تر از قبل مدیریت مصرفی آب چه در بخش کشاورزی و چه خانوار و صنعت مورد توجه قرار گیرد.
تغییر الگوی کشت مصرف بخش کشاورزی را کنترل میکند
نماینده مردم همدان و فامنین اظهار داشت: کشاورزان باید با مزایای تغییر الگوی کشت در همدان بیشتر آشنا شوند چرا که یکی از مهم ترین دلایل بی رغبتی آنان به تغییر پذیری عدم آگاهی و نداشتن اطلاعات درست و کارشناسی در این خصوص است.
حجت الاسلام احمد حسین فلاحی، اظهار داشت: گفته می شود که در استان ما ۹۴ درصد مصرف آب به بخش کشاورزی اختصاص دارد که اگر کنترل شود بیش از ۵۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی خواهد شد اما برنامه ای مدون برای این کاهش مصرف ارائه نشده است.
وی از مردم خواست تا در تامین آب استان مشارکت داشته باشند و افزود: با همکاری کشاورزان در بخش کشاورزی و مردم در فرهنگ مصرف درست از آب باید همکاری و تعاملی اصولی شکل گیرد تا همدان از بحرانی که به آن دچار شده است خارج شود.
اجرای طرح تعادل بخشی در مزارع کشاورزی همدان
رئیس جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه باتوجه به شرایط خشکسالی همدان مصرف آب که پایه تولید محصولات کشاورزی است باید کاهش پیدا کند، گفت: طرح تعادل بخشی در مصرف آب بخش کشاورزی به صورت جدی در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی قرار دارد تا بتوانیم برای تولیدات پایدار در این بخش منابع آبی را حفظ کنیم.
رضا بهراملو اظهار داشت: بیش از ۹۰ درصد مصرف آب در بخش کشاورزی استان است که برای کاهش آن ۸۰ درصد اراضی آبی استان را به صورت قطره ای و تحت فشار در آوردیم که از میانگین کشوری نیز با حدود ۴۵ درصد پوشش بالاتر هستیم.
وی با بیان اینکه سالانه ۵ میلیون تن محصولات کشاورزی در همدان تولید می شود، بیان کرد: همدان ۵.۴ تن از محصولات کشاورزی کشور را تامین می کند و در ارزش افزوده بخش کشاورزی ۳.۳ درصد سهم دارد.
وی با اشاره به اینکه ۱۱۷ هزار بهره بردارکشاورز در استان همدان فعالیت دارند، تاکید کرد: تغییر الگوی کشت از آنجا که اقلیم استان ما تغییر پیدا کرده است از اولویت های مهم ما در جهاد کشاورزی است که برای اجرای بهتر آن نیازمند آموزش گسترده کشاورزان هستیم که متاسفانه به سختی می توان نگرش آن ها را نسبت به تغییر کشت محصولاتشان عوض کرد.
تغییرات تکنولوژی بخش کشاورزی ناتوان از مدیریت مصرف آب است
یک کارشناس حوزه حوزه آب نیز در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: نزدیک به دو دهه است که سهم کشاورزی در مصرف آب استان بالای ۹۰ درصد گزارش می شود و این یعنی با تمام تغییراتی که رخ داده و تکنولوژی های صورت گرفته در استفاده از روش های آبیاری جدید در بخش کشاورزی نسبت به گذشته اتفاق خاصی نیفتاده و کماکان مصرف آب در این بخش بالا است.
بهراملو که خواستار حفظ نام خود بود اظهار داشت: حفر چاههای غیر مجاز کشاورزی در کنار کشت محصولات پر آب بر آفت جدی منابع و ذخایر آبی همدان است که سبب شده آب در این استان وارد بحران جدی شود.
وی با بیان اینکه از سال ۹۳ تا ۱۴۰۰ در همدان ۵۲۶۰ چاه غیر مجاز پلمپ شده است، عنوان کرد: از ۱۰۰ درصد آبی که در استان همدان مصرف می شود ۹۴ درصد مربوط به بخش کشاورزی است که پر واضح است برای عبور از این بحران خشکسالی باید مشکل را در کدام بخش از سه مسیر مصرفی شرب، صنعت و کشاورزی چاره اندیشی کرد.
وی تاکید کرد: برای افزایش بهره وری مصرف آب در بخش کشاورزی باید گام های مهمی در همدان برداشته شود که اصلاح روش های سنتی آبیاری و همچنین تغییر زمان کشت به فصول دارای نزولات آسمانی، استفاده از طرح های دانش بنیان و ظرفیت های علمی در بخش کشاورزی از جمله این موارد می باشد.